۹ باور اشتباه والدین درباره صحبت‌کردن کودک

صفحه اصلی
/
وبلاگ
/
آخرین اخبار
/
۹ باور اشتباه والدین…

از «پسرها دیرتر حرف می‌زنند» تا «خودش درست می‌شه»

(راهنمای علمی برای شکستن افسانه‌ها و ساختن آینده‌ای روشن‌تر برای فرزندتان)

🔹 مقدمه: ندانستن، کودک را متوقف نمی‌کند؛ به تأخیر می‌اندازد

اگر والدین آگاه نباشند، ممکن است گفتار کودکشان را فقط با لبخند و امیدواری تماشا کنند، بدون اینکه بدانند زمان دارد از دست می‌رود.

بارها دیده‌ایم که کودکی در ۳ سالگی هنوز جمله نمی‌سازد، اما خانواده‌اش می‌گویند:

«خودش درست می‌شه…»
«فعلاً کوچیکه، نمی‌خواد بهش فشار بیاریم…»
«بذار مدرسه بره، اون‌وقت یاد می‌گیره…»

اما حقیقت این است:
اگر منتظر بمانیم، فرصت طلایی رشد مغز از دست می‌رود.
پس بیایید با هم ۹ باور رایج ولی نادرست را مرور کنیم—و بعد، تصمیمی آگاهانه بگیریم.

❌ باور شماره ۱: «پسرها کلاً دیرتر حرف می‌زنند»

🔸 واقعیت:
بله، تفاوت‌های کوچکی بین دختران و پسران در شروع گفتار وجود دارد (در حد ۱ تا ۲ ماه)، اما این توجیه مناسبی برای تأخیرهای شدید زبانی نیست.

✅ اگر پسربچهٔ شما در ۲ سالگی کمتر از ۵۰ واژه دارد و جمله نمی‌سازد، باید ارزیابی شود—فرقی نمی‌کند دختر باشد یا پسر.

❌ باور شماره ۲: «خودش درست می‌شه، نیاز به درمان نداره»

🔸 واقعیت:
مطالعات نشان می‌دهد ۸۰٪ کودکانی که تأخیر در گفتار دارند، بدون مداخله تخصصی به سطح طبیعی نمی‌رسند.

✅ اگر کودک شما ۳ ساله شده ولی هنوز واژگانش محدود است یا در جمله‌سازی ضعیف است، احتمال زیاد نیاز به برنامه گفتاردرمانی دارد.

❌ باور شماره ۳: «الان بچه‌ست؛ از ۴ سالگی شروع کنه بهتر می‌فهمه»

🔸 واقعیت:
برعکس.
بیشترین رشد مغز در زمینه گفتار و زبان تا ۳ سالگی اتفاق می‌افتد.
اگر تا قبل از ۳ سالگی اقدامی صورت نگیرد، مغز دیگر با همان سرعت پاسخ نمی‌دهد.

✅ درمان زودهنگام = جلسات کمتر، هزینه کمتر، نتایج بهتر.

❌ باور شماره ۴: «فهمش خوبه، فقط تنبله حرف بزنه»

🔸 واقعیت:
تأخیر گفتار به معنی “تنبل بودن” کودک نیست.
گاهی کودک به‌دلایل نورولوژیک، ژنتیکی یا محیطی نمی‌تواند واژه‌سازی کند، حتی اگر درک خوبی داشته باشد.

✅ هوش بالا، تضمینی برای رشد گفتار نیست. گفتار نیاز به تحریک هدفمند دارد.

❌ باور شماره ۵: «تلویزیون یا آهنگ باعث می‌شه یاد بگیره»

🔸 واقعیت:
رسانه‌ها ارتباط یک‌طرفه دارند. کودک فقط شنونده است، نه گوینده.

✅ یادگیری زبان با تعامل چهره‌به‌چهره، تکرار، بازی و پاسخ‌دهی صورت می‌گیرد—نه با تماشای کارتون ۳ ساعته.

❌ باور شماره ۶: «بچهٔ فلانی هم تا ۵ سالگی حرف نمی‌زد، الان مهندس شده!»

🔸 واقعیت:
استثناها را نباید به‌عنوان قانون در نظر گرفت.
شاید آن کودک واقعاً استعدادی خاص داشته، یا پشتیبانی درمانی پنهانی دریافت کرده باشد.

✅ اگر به جای «استثناها» به آمار علمی نگاه کنیم، متوجه می‌شویم صبر بی‌برنامه، یک اشتباه پرهزینه است.

❌ باور شماره ۷: «فعلاً بذار خودش اشاره کنه، فشار نیاریم»

🔸 واقعیت:
اشاره کردن خوب است، ولی کافی نیست.
اگر کودک تا ۲ سالگی هنوز از اشاره به‌جای گفتار استفاده می‌کند، باید مداخله شروع شود.

✅ گفتار باید جایگزین اشاره شود، نه برعکس.

❌ باور شماره ۸: «بچه فقط در جمع خجالتیه، خونه خوب حرف می‌زنه»

🔸 واقعیت:
اگر کودک فقط با یک نفر حرف می‌زند (مثلاً مادر)، و در جمع یا با غریبه‌ها سکوت می‌کند، ممکن است دچار اختلال اضطراب اجتماعی یا اختلال انتخابی در گفتار (موتیسم انتخابی) باشد.

✅ این مشکل باید توسط روان‌شناس کودک و گفتاردرمانگر همزمان بررسی شود.

❌ باور شماره ۹: «هنوز زوده برای گفتاردرمانی»

🔸 واقعیت:
زودترین زمان، بهترین زمان است.
هیچ وقت برای مداخله زود نیست، ولی برای «منتظر ماندن» اغلب دیر می‌شود.

✅ کودکان ۱۸ ماهه هم می‌توانند از ارزیابی و برنامه‌های تحریک گفتار بهره ببرند.

🔍 چرا باورهای غلط ادامه پیدا می‌کنند؟

✅ راهکار چیست؟ آگاهی + اقدام زودهنگام

والد آگاه:

✔ به حرف‌های کودک گوش می‌دهد
✔ با عشق، ولی با دانش رفتار می‌کند
✔ ترسی از ارزیابی و درمان ندارد
✔ به آینده فرزندش فکر می‌کند، نه قضاوت اطرافیان
✔ به‌جای مقایسه، به پیشرفت تمرکز دارد