شرح وضعیت مراجع: کودک نه‌ساله با اختلال گفتار ماندگار و حافظه شنیداری ضعیف

براساس پیام دریافت‌شده از یکی از والدین، کودک مورد نظر یک پسر نه‌ساله است که از سه‌سالگی تحت گفتاردرمانی قرار داشته است، اما همچنان مشکلات گفتاری به‌صورت کامل برطرف نشده‌اند. والد اشاره می‌کند که حافظه شنیداری کودک ضعیف است، دامنه واژگان و ساخت جمله‌های او محدود است و همچنان گفتار او برای برخی افراد نامفهوم باقی می‌ماند. این وضعیت نشانه‌ی یک اختلال زبانی پایدار یا مقاوم به درمان است که نیاز به ارزیابی مجدد تخصصی دارد.

مایلستون‌های طبیعی رشد گفتار و زبان در کودکان

پیش از ورود به تحلیل وضعیت این کودک، باید دانست که رشد طبیعی گفتار و زبان در کودکان شامل مراحل زیر است:

• ۲ سالگی: استفاده از حدود ۵۰ واژه و ترکیب دو کلمه برای ساخت جمله (مثل “مامان بیا”).

• ۳ سالگی: گفتار قابل فهم برای غریبه‌ها، استفاده از جملات ساده سه‌کلمه‌ای، پاسخ‌دهی به سوالات ساده.

• ۴ سالگی: استفاده از جملات پیچیده، توصیف رویدادها، درک مفاهیم مکانی و زمانی (مثل بالا/پایین، دیروز/امروز).

• ۵ سالگی به بعد: گفتار تقریباً بدون خطا، داستان‌گویی، استفاده از واژگان انتزاعی و مهارت‌های گفت‌وگو.

هرگونه انحراف قابل‌توجه از این مایلستون‌ها به ویژه اگر تا ۵ سالگی ادامه داشته باشد، باید جدی گرفته شود.

تحلیل تخصصی: احتمال اختلال زبان بیانی یا اختلال زبانی ویژه (SLI)

براساس شرح والدین و عدم پاسخ کامل به گفتاردرمانی طی چند سال، یکی از تشخیص‌های اصلی که باید در نظر گرفته شود «اختلال زبان بیانی» یا در موارد شدیدتر «اختلال زبان ویژه (SLI)» است. این اختلالات شامل موارد زیر می‌شوند:

• تأخیر در شروع حرف‌زدن نسبت به همسالان

• سختی در ساخت جمله و کاربرد صحیح صرف افعال و ضمایر

• دامنه واژگان محدود نسبت به سن

• گفتار نامفهوم برای دیگران

• درک پایین دستورات چندمرحله‌ای

• دشواری در بازگویی داستان‌ها یا توالی رویدادها

حافظه شنیداری ضعیف: چرا باید جدی گرفته شود؟

حافظه شنیداری به معنای توانایی شنیدن، نگهداری ذهنی، و بازخوانی اطلاعات شنیده‌شده است. در کودکی که به مدت طولانی تحت گفتاردرمانی بوده اما هنوز گفتار او روان و کامل نشده است، ضعف در حافظه شنیداری یک مانع جدی برای یادگیری زبان است. علائم ضعف در این حوزه عبارت‌اند از:

• ناتوانی در تکرار جملات طولانی

• سختی در به خاطر سپردن شعر یا آهنگ

• فراموشی سریع کلمات جدید

• عدم پیشرفت در درک دستورات کلامی

درمان مؤثر در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج

در کلینیک تخصصی گفتار توان‌گستر کرج، درمان کودکانی با اختلالات زبان بیانی یا حافظه شنیداری با رویکرد کاملاً علمی، ساختاریافته و مبتنی بر فناوری‌های نوین انجام می‌شود. خدمات ویژه شامل:

۱. ارزیابی دقیق شناختی، زبانی و روان‌شناختی

با ابزارهای استاندارد جهانی، کودک از نظر شناختی، زبانی، رفتاری و روان‌شناختی بررسی می‌شود. تیم ما متشکل از آسیب‌شناس گفتار و زبان، روان‌شناس کودک و مشاور تربیتی است که همه جوانب را ارزیابی می‌کنند.

۲. طراحی برنامه درمانی اختصاصی

برنامه درمانی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روان‌شناسی عمومی، جناب آقای سیاوش عطایی طراحی می‌شود. این برنامه بر اساس سن، ظرفیت شناختی، سبک یادگیری و اختلال کودک تنظیم می‌گردد.

۳. درمان حافظه شنیداری و توجه شنیداری

درمان شامل تمرینات تخصصی شنیداری است:

• تمایز صداها

• تکرار واژگان با افزایش تدریجی طول

• آموزش کدگذاری شنیداری

• بازی‌های شنیداری با پاداش

• نرم‌افزارهای تمرکز صوتی

۴. آموزش والدین برای تقویت مهارت‌های خانگی

والدین آموزش می‌بینند که چگونه با تکنیک‌هایی ساده ولی مؤثر، مهارت‌های زبانی کودک را در خانه تقویت کنند. از جمله:

• سوال پرسیدن روزانه با هدف تقویت حافظه

• آموزش واژگان با روش تکرار فضایی

• توصیف موقعیت‌ها و انتظار پاسخ توصیفی از کودک

پیام  برای والدین گرامی

والد محترم، اگر کودکتان هنوز در ۹ سالگی مشکل گفتار دارد، به هیچ عنوان آن را به مرور زمان نسپارید. برخلاف برخی تصورات نادرست، سن به‌تنهایی درمان نیست. آنچه کودک شما نیاز دارد، برنامه‌ریزی علمی و پیوسته است. ذهن کودکان به‌صورت فوق‌العاده‌ای انعطاف‌پذیر است، به شرط آنکه در مسیر درست هدایت شود. در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، ما هر روز شاهد معجزه‌ی درمان کودکانی هستیم که با تلاش، حمایت خانواده و درمان هدفمند، به دنیای ارتباط بازمی‌گردند.

راه‌های ارتباطی و منابع آموزشی کلینیک گفتار توان‌گستر کرج

📍 آدرس: کرج، رجایی شهر، بلوار انقلاب
📞 واتساپ و تماس: 09121623463
🌐 وب‌سایت تخصصی: digispeech.ir

اینستاگرام:
• برنامه‌های درمانی: @siavashataee
• آموزش بازی‌ها و روش‌ها: @goftatavangostar
• آموزش لکنت: @Device_speech_aid

یوتیوب:
• کانال اول: youtube.com/@doctorspeechy
آپارات: aparat.com/doctor_loknat.ir
تلگرام:
• آکادمی آموزش: @academysiavashataee
• صداهای گفتاری: @GTGacademy
• آکادمی لکنت: @doctorloknat

بسته‌های درمانی پیشنهادی

پیشنهاد ما برای این کودک، آغاز دوره تخصصی «از واژه تا گفتار» یا «زبان‌آموز جامع» است. این پکیج‌ها به‌صورت ساختاریافته با محور:

• افزایش واژگان

• تقویت درک دستوری

• روانی گفتار

• مهارت‌های توصیف و روایت

• بازی‌درمانی هدفمند

طراحی شده‌اند و طی جلسات حضوری و آنلاین اجرا می‌شوند.

در پایان…

اگر هنوز تردید دارید، به جای دنبال‌کردن علت‌ها و گذشته‌ها، امروز را آغاز کنید. علت‌ها درمان نیستند، اقدام است که درمان را آغاز می‌کند. نگذارید سال‌های طلایی کودک شما بی‌پاسخ بماند. کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، خانه‌ی امن درمان، آموزش و رشد است.