تدوین‌شده توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

رشد طبیعی گفتار و زبان در کودکان ۳ تا ۴ ساله

در بازه سنی سه تا چهار سال، کودکان باید بتوانند:

• واژگانی بین ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ کلمه استفاده کنند.

• جملات سه تا پنج کلمه‌ای بسازند.

• داستان‌های ساده‌ای تعریف کنند.

• دستورات سه مرحله‌ای را اجرا کنند.

• نام رنگ‌ها، حیوانات و اشیاء رایج را به درستی بگویند.

• در مکالمات ساده پرسش و پاسخ کنند.

• ۹۰٪ گفتارشان برای افراد غریبه قابل فهم باشد.

شرح وضعیت مراجع

نازنین ، دختر ۳ سال و ۸ ماهه ساکن مهرشهر کرج، به دلیل مسمومیت بارداری مادر و زایمان زودرس در ۷ ماهگی به دنیا آمد.
پس از تولد، یک ماه در بخش NICU بستری بود و با وزن ۱ کیلوگرم، مراقبت‌های ویژه دریافت کرد.
تا سن ۱۸ ماهگی، رشد جسمی و ارتباطی او نرمال پیش می‌رفت. اما پس از دریافت واکسن، خانواده متوجه کاهش حرکات گفتاری و ارتباط کلامی شدند.

نازنین به تدریج دچار قطع گفتار شد؛ در حالی که قبلاً می‌توانست شعرهایی را حفظ کند و واژگان ساده را بیان کند.
در اوج همه‌گیری کرونا، با مشاوره‌های پزشکی، داروهای فلوکستین و ریسپریدون برایش تجویز شد.
با این حال، مصرف داروها تغییر معناداری در گفتار یا تمرکز نازنین ایجاد نکرد.
هم‌اکنون، خانواده متوجه ضعف شدید در توجه، تمرکز و تولید گفتار شده‌اند. کودک در باغ و فضای باز نیز حواس‌پرت به نظر می‌رسد.

بیوگرافی درمانی نازنین

نازنین، با روحیه‌ای شاد و کنجکاو، علی‌رغم چالش‌های جدی در حوزه گفتار و تمرکز، فرصت طلایی برای بهبود و رشد دارد.
اکنون، با طرح یک برنامه درمانی علمی، دقیق و اختصاصی در کلینیک گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج، این فرصت بیش از پیش فراهم شده است.

تحلیل علمی وضعیت

با توجه به سابقه پزشکی و ارزیابی‌های تخصصی اولیه، نازنین دچار اختلالاتی در حوزه‌های زیر است:

• تاخیر در رشد گفتار بیانی (Expressive Language Delay)

• اختلال توجه و تمرکز رشدی (Developmental Attention Deficit)

• احتمال آسیب به مسیرهای پردازش شنوایی و گفتار حرکتی

با توجه به عدم پاسخ مناسب به درمان دارویی، ضرورت دارد که مداخلات غیردارویی و توانبخشی تخصصی جایگزین شود.

برنامه درمانی تخصصی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

الف) گفتاردرمانی تخصصی

اهداف کوتاه‌مدت:

• بازیابی واژگان پایه‌ای (بیش از ۵۰ واژه در سه ماه اول)

• تحریک ساخت جملات دو تا سه کلمه‌ای

• افزایش توجه شنیداری در جلسات درمانی (بیش از ۱۰ دقیقه متمرکز)

• بهبود تقلید حرکات گفتاری

اهداف میان‌مدت:

• ساخت جملات سه تا پنج کلمه‌ای

• پاسخ‌دهی به سوالات ابتدایی (چه کسی؟ چه چیزی؟ کجا؟)

• درک و اجرای دستورات سه مرحله‌ای

• بهبود وضوح گفتار و افزایش درک گفتاری

روش‌های درمانی اختصاصی در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج:

• روش PROMPT: تحریک گفتار با لمس حرکتی عضلات گفتاری

• روش DTTC: بازآموزی توالی‌های حرکتی پیچیده گفتار

• برنامه Hanen (It Takes Two to Talk): آموزش والدین برای تحریک زبان در محیط طبیعی

• بازی‌های تصویری و تمرینات تعاملی دیجیتال

• برنامه‌های شنیداری–حرکتی برای تقویت توجه و تمرکز (بر پایه مدلهای CAPD)

تعداد جلسات:

• سه جلسه تخصصی در هفته (۴۵ دقیقه‌ای)

• برنامه تمرینات خانگی روزانه برای والدین، ۲۰ دقیقه در روز

ب) مداخلات روانشناسی کودک

اهداف کوتاه‌مدت:

• کاهش حواس‌پرتی در محیط‌های کم‌تحریک

• افزایش زمان توجه هدفمند به بیش از ۱۵ دقیقه

• بهبود پاسخ‌دهی به نام خود و تماس چشمی

اهداف میان‌مدت:

• ارتقاء خودتنظیمی هیجانی

• بهبود تحمل در بازی‌های گروهی

• افزایش استفاده از ارتباط کلامی به جای رفتارهای غیرکلامی

روش‌های درمانی:

• جلسات بازی‌درمانی ساختاریافته

• مشاوره والدین برای مدیریت رفتارهای توجهی–شناختی

• اجرای برنامه‌های تقویت تمرکز بر پایه فعالیت‌های حرکتی–شنیداری

• آموزش مهارت‌های خودکنترلی بر اساس مدل‌های ABA

تعداد جلسات:

ویژگی‌های اختصاصی مرکز گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج

• استفاده از پروتکل‌های نوین درمانی گفتار–حرکتی ویژه کودکان با سابقه نارسایی و اختلال رشد

• ارائه گزارش‌های پیشرفت مستمر بر اساس چک‌لیست‌های معتبر جهانی (مانند CELF، PLS-5)

• استفاده از ابزارهای هوشمند درمانی در کنار درمان حضوری

• برنامه‌های ویژه برای کودکان پرریسک (نارس، NICU، مشکلات حسی)

• مراکز درمانی در تمامی مناطق کرج: مهرشهر، عظیمیه، فردیس، گلشهر، شاهین‌ویلا، باغستان و رجایی‌شهر

پیش‌بینی روند درمان نازنین

با اجرای دقیق این برنامه درمانی تخصصی، انتظار می‌رود که نازنین طی ۶ ماه آینده:

• به دایره واژگان بیش از ۳۰۰ واژه برسد.

• جملات ساده و معنی‌دار بسازد.

• درک دستورات سه مرحله‌ای را بهبود ببخشد.

• میزان توجه هدفمند را به بیش از ۲۰ دقیقه برساند.

• توانایی شرکت در گروه‌های پیش‌دبستانی بدون نیاز به حمایت ویژه را به دست آورد.

راه‌های ارتباطی و ثبت‌نام در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج

اینستاگرام:

• برنامه‌های درمانی: @siavashataee

• بازی‌ها و روش‌ها: @goftatavangostar

• آموزش لکنت کودک و بزرگسال: @Device_speech_aid

آپارات: aparat.com/doctor_loknat.ir
یوتیوب: youtube.com/@doctorspeechy

تلگرام:

شماره تماس مشاوره و رزرو وقت: 09121623463
آدرس کلینیک: کرج، رجایی‌شهر، بلوار انقلاب
وب‌سایت: digispeech.ir

در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج، با تخصص، تکنولوژی و عشق به کودکان، همراه شما هستیم تا فرزندتان دوباره بدرخشد. با ما تماس بگیرید.