برنامه تخصصی گفتاردرمانی برای رایان، کودک ۳ ساله ساکن گلشهر کرج

بر پایه ارزیابی آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

مراحل طبیعی رشد زبان در کودکان سه‌ساله

کودکان در سن سه‌سالگی معمولاً باید:

• واژگان فعالی بین ۷۰۰ تا ۹۰۰ کلمه داشته باشند.

• بتوانند به سؤالات ساده مانند «چی؟»، «کجا؟» و «چه کسی؟» پاسخ دهند.

• در مکالمات ساده شرکت کنند و درخواست‌های خود را با جملات ۳ تا ۵ کلمه‌ای بیان کنند.

• ضمایر مانند «من»، «تو»، «او» را استفاده کنند.

• در تعاملات اجتماعی، گفتار کاربردی و هدفمند داشته باشند.

• نام‌گذاری اشیاء، رنگ‌ها، افراد و موقعیت‌ها را به درستی انجام دهند.

شرح وضعیت مراجع

رایان، پسر ۳ ساله ساکن گلشهر کرج، در ظاهر کودکی هوشمند، دقیق و با ادراک محیطی قوی است.
او علاقه زیادی به تغییر محیط، نظم، زیبایی و اجسام جدید دارد. رفتارهای هدفمند نشان می‌دهد و با اشاره یا استفاده از حرکات، مقاصد خود را بیان می‌کند.
اما والدین متوجه تأخیر مشخص در توانایی‌های گفتاری او به‌ویژه در درک و پاسخ به سؤالات شده‌اند.

رایان با وجود شناخت دقیق اسامی افراد، محل زندگی و اطلاعات پایه، قادر نیست به سؤالات ساده پاسخ دهد.
در صورتی که از او بپرسند “چی می‌خوای؟”، یا “می‌خوای بخری یا نه؟”، معمولاً پاسخ شفاهی نمی‌دهد یا فقط به اشیاء اشاره می‌کند.
با این حال، برای نام‌گذاری، اشاره دقیق و کاربرد اسامی آشنا، عملکرد خوبی دارد.

تحلیل علمی وضعیت

بر اساس اطلاعات والدین و ارزیابی تخصصی بالینی، رایان با موارد زیر مواجه است:

• اختلال زبان دریافتی عملکردی (Functional Receptive Language Delay)
  رایان در درک و پاسخ‌دهی به پرسش‌های ساده، ضعف مشخصی دارد.
  در حالی‌که توانایی شناسایی و اشاره به اشیاء، اسامی و مکان‌ها وجود دارد، درک واژگان پرسشی یا ترکیب‌های زبانی هنوز تثبیت نشده است.

• نقص در مهارت‌های زبان بیانی ترکیبی (Combined Expressive Weakness)
  او توانایی نام‌گذاری دارد اما در ترکیب واژگان و ساختن جملات کاربردی محدودیت دارد.

• سطح تفکر زبان‌محور پایین‌تر از سطح شناختی غیرکلامی
  رایان توانایی شناختی بالایی دارد ولی زبان هنوز به سطح هم‌تراز نرسیده و این نشانه‌ای از نیاز به مداخله فوری است.

• عدم پاسخ‌دهی به سؤالات پایه می‌تواند نشانگر ضعف در یادگیری مفاهیم پایه‌ی زبانی مانند مفاهیم «چگونه»، «چه چیز»، «کجا» و «چه کسی» باشد.

بیوگرافی درمانی رایان

رایان کودکی فعال، باهوش و دارای علایق گسترده است که در صورت ارائه آموزش هدفمند، پتانسیل فوق‌العاده‌ای برای توسعه مهارت‌های زبانی دارد.
برنامه طراحی‌شده در کلینیک گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج، با رویکرد فردمحور و مبتنی بر علم، مسیر رشد گفتاری و شناختی او را تسریع خواهد کرد.

برنامه درمانی تخصصی توسط آسیب‌شناس گفتار و زبان و متخصص روانشناسی عمومی، سیاوش عطایی

الف) گفتاردرمانی

اهداف کوتاه‌مدت:

• افزایش درک واژگان پرسشی ساده (چی؟ کجا؟ چه کسی؟)

• استفاده از جملات دو تا سه‌کلمه‌ای برای بیان نیاز

• تحریک گفتار خودانگیخته در بازی‌ها و تعاملات

• بهبود توانایی پاسخ‌دهی به سؤالات تصویری

اهداف میان‌مدت:

• تثبیت جملات ۴ تا ۵ کلمه‌ای برای پاسخ به سؤالات کاربردی

• افزایش سرعت پردازش زبانی

• آموزش مفاهیم انتزاعی مانند بالا، پایین، جلو، پشت

• افزایش توانایی تشخیص بین گزینه‌ها و پاسخ با کلام

روش‌های کلینیکی اختصاصی:

• استفاده از روش سوال-تصویر-پاسخ (Q-P-R) در تقویت درک پرسشی

• بازی‌درمانی تعاملی زبان‌محور (Play-Based Language Intervention)

• مدل Hanen برای والدین: آموزش به والدین جهت ایجاد فرصت‌های زبانی روزانه

• تمرینات نام‌گذاری و جمله‌سازی تصویری

• روش PECS در صورت نیاز برای کودکان کم‌حرف یا غیرکلامی

• تکنیک‌های ساختاردهی زبان از طریق پرسش‌های طبقه‌بندی‌شده

ب) روانشناسی کودک

اهداف کوتاه‌مدت:

• افزایش مهارت‌های شناخت اجتماعی (social cognition)

• تشویق به ابراز خواسته‌ها به صورت کلامی

• کاهش وابستگی به اشاره و حرکات به جای گفتار

• بهبود ارتباط چشمی و تعامل دوسویه

اهداف میان‌مدت:

• آموزش درک عاطفی از طریق داستان و تصویر

• تقویت اعتماد به نفس در بیان افکار

• آموزش مدیریت احساسات هنگام ناتوانی در بیان

• گسترش تعاملات هم‌سالانه و گروهی

روش‌های کاربردی در کلینیک گفتار توان‌گستر کرج:

ویژگی‌های متمایز کلینیک گفتار توان‌گستر گوهردشت کرج

• سابقه ۳۰ سال فعالیت حرفه‌ای در گفتاردرمانی و روانشناسی کودک

• مجوز رسمی از سازمان نظام روان‌شناسی و سازمان نظام پزشکی

• استفاده از مدل‌های بین‌المللی: Hanen، Floortime، PECS، ABA

• ارائه بسته‌های تخصصی برای کودکان با تأخیر گفتار، اختلال زبان و اختلال یادگیری

• پوشش مناطق مختلف کرج: گلشهر، مهرشهر، جهانشهر، شاهین‌ویلا، عظیمیه، فردیس، باغستان

پیش‌بینی روند پیشرفت رایان

با اجرای منظم برنامه طراحی‌شده، انتظار می‌رود که رایان در مدت ۴ تا ۶ ماه:

راه‌های ارتباطی با کلینیک گفتار توان‌گستر کرج

اینستاگرام:

• @siavashataee | آموزش برنامه‌های درمانی

• @goftatavangostar | آموزش بازی‌ها و تکنیک‌ها

• @Device_speech_aid | آموزش ویژه لکنت کودک

آپارات: aparat.com/doctor_loknat.ir
یوتیوب: youtube.com/@doctorspeechy

تلگرام:

شماره تماس مشاوره و نوبت‌دهی: 09121623463
آدرس مرکز: کرج، رجایی‌شهر، بلوار انقلاب
سایت تخصصی: digispeech.ir

رایان امروز فقط چند پاسخ را بلد نیست، اما با درمان هدفمند، چند ماه دیگر، با اطمینان به هر سؤال پاسخ خواهد داد. ما در کلینیک گفتار توان‌گستر، مسیر این تغییر را با علم، تخصص و امید طراحی می‌کنیم.